Geachte heer Slob, leden van de ontwikkelteams, ontwikkelscholen, adviesgroep en inhoudelijke experts,

Hierbij richt ik me persoonlijk tot u. De afgelopen maanden volgde ik de ontwikkelingen rondom curriculum.nu op de voet. Allereerst mijn complimenten over de grootschalige aanpak van de curriculum herziening van het onderwijs in Nederland. Er zijn prachtige ideeën ontwikkeld en teksten geschreven in alle vakgroepen.

Graag stuur ik u een idee toe. Het is op elk vak van toepassing, daarom heb ik besloten om niet per vak te reageren maar deze mail aan u te schrijven.

Inhoudelijk komt het allemaal prima voor elkaar, daar heb ik alle vertrouwen in. Maar hoe zit het met de behoefte van basisschoolkinderen om tijdens te lessen te kunnen bewegen? Het kinderbrein en het kinderlijf heeft tijdens schooltijd veel meer beweging nodig om zich voldoende te kunnen ontwikkelen. Nederlandse kinderen zijn na schooltijd veel bezig met sporten, bewegen en dansen, maar van alle leeftijdsgroepen zitten juist de kinderen overdag het meest stil. Na schooltijd bewegen is geen remedie voor dat sedentaire gedrag op school. Het is belangrijk dat er structureel meer bewogen wordt tijdens de lessen. Dan heb ik het niet over wiebelkussens, elastieken of sta tafels in de klas. Ik heb het ook niet over “The daily mile.” Maar ik spreek over meer bewegingslessen en bewegend leren. Of de school een beweegprofessional in dienst heeft of niet, of er überhaupt wel een gymzaal in de buurt is of niet. Gelijke kansen voor alle kinderen. Graag licht ik beide punten toe.

In Nederland zijn VVE programma's ontwikkeld die pedagogisch medewerkers en kleuterleerkrachten handvatten geven in het ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen. Alle kinderen hebben baad bij bewegend leren, maar kinderen die op VVE locaties komen, zijn hier des te meer bij gebaat. Waarom kinderen met een andere moedertaal zo veel baat hebben bij beweging leest u in dit artikel " NT2 kinderen leren dansend Nederlands."

Om de VVE in beweging te brengen, heb ik een workshop ontwikkeld voor de trainers van de VVE programma's, zodat zij met hun locaties een eerste stap kunnen zetten richting meer bewegen en bewegend leren. Een rondleiding door wetenschappelijk onderzoek toont het belang aan om meer bewegend, dansend en spelend te gaan leren. We analyseren filmpjes uit les situaties waarin kinderen bezig zijn met bewegend leren en vervolgens gaan we natuurlijk lekker zelf aan de slag. Door de inzet van materiaal en muziek, kun je al binnen een minuut tot bewegend leren komen EN natuurlijk nog steeds doelgericht bezig zijn met het ontwikkelen van de woordenschat, klankonderwijs en rekenen. 

De initiatiefwet van Van Nispen wordt vandaag weer in de kamer besproken. De SP in de Tweede Kamer wil dat kinderen op de basisschool drie uur gymles per week krijgen van een sportleraar. Volgens de partij levert dat meer op dan het kost. De 275 miljoen euro die nodig is om het plan uit te voeren, zouden worden terugverdiend doordat op termijn de zorgkosten lager uitvallen en doordat mensen minder vaak zullen verzuimen van hun werk.

Wat willen de scholen zelf eigenlijk?

Scholen willen dolgraag (meer) gym- en bewegingslessen aanbieden. Het Mulier instituut onderzocht het in 2017 al, in opdracht van de PO raad. Om alle kinderen op de basisschool gymles te kunnen geven, zijn er nog 2200 gymzalen nodig en 5800 vakdocenten. Een mooi idee, maar hoe kunnen we dit waar maken? 

Dan ben je bij ons aan het juiste adres. 

Het nieuwe seizoen is bijna overal in Nederland al gestart. Dat betekent: met nieuwe energie weer lekker aan de slag. Hoe fijn is het om elke week een inspiratieboost te krijgen om op een makkelijke manier met peuters en kleuters in beweging te kunnen komen? Met materialen die je waarschijnlijk zelf al hebt liggen, kosteloos materiaal of leuk materiaal om nieuw aan te schaffen? 

Goed nieuws: wij gaan het voor je realiseren.
Gewoon op Facebook.
Elke donderdag hosten wij live: "Dansmaterialen voor peuters en kleuters."
Om 10:00 

Op donderdagochtend inspireert Lenneke, onze dans- en beweegspecialist, jou met een nieuw materiaal dat peuters en kleuters uitdaagt om lekker te gaan spelen, bewegen of om er samen mee te gaan dansen. En in dit speelse proces komen de kinderen als vanzelf in aanraking met zichzelf, de andere kinderen en natuurlijk de ontwikkelingsdoelen.

Het leuke is: je kunt ter plekke vragen aan haar stellen en zelf ook jouw inspiratie delen.

Wil je het filmpje liever op een ander moment bekijken? Prima, ook later kun je nog kijken, reageren en meelezen. 

Ben jij ook zo blij als jouw peutergroep of kleutergroep lekker aan het spelen is? Ik betrap mezelf erop dat ik dan echt even diep ademhaal en een slok thee neem. Een heerlijk moment om even van te genieten. Als je bewegend gaat leren met peuters en kleuters, vraagt het wel iets anders van jouw klassenmanagement om deze enthousiastelingen 'bij de les' te houden. En dan nog de muziek erbij. Benieuwd naar de aanpak? Ik deel mijn 5 gouden tips met je, want het werkt ook met 800 professionals op een congres. 

Vandaag doe ik een dansje op kantoor!

Gewoon, omdat ik zo blij ben dat er op dit moment enorm veel aandacht is voor beweging op de basisschool.

• Het ministerie van OC&W zet zich er met man en macht voor in om meer beweging te krijgen op de basisschool.
• De curricula voor maar liefst negen leergebieden worden onder de loep genomen en ook daar komt ook beweging bij kijken. 
• Michiel van Nispen is bezig met zijn initiatiefwet om meer gym op school te krijgen onder leiding van een professionele vakdocent.
• Het nieuwe Sportakkoord is weer een stukje verder gevorderd, waar ook opening komt voor niet bewezen interventies. 
• We hebben een bijeenkomst gepland met beleidsmakers van OC&W, VWS en SZW om samen verder te praten over de essentie van beweging en de mogelijkheden.
• De stuurgroep sport en cultuur groeit nader tot elkaar.
• Sport is met een zeer uitgebreide campagne gestart 'Beweeg jij mee?'.
• Onze petitie vanuit de Nederlandse danswereld 'Meer beweging op de basisschool: gym EN dans' heeft een vliegende start gemaakt. 

Begrijp me niet verkeerd: onze intentie is niet om het vak dans erdoor te drukken op school. Het gaat ons in de essentie om keuzevrijheid. Alle kinderen zijn anders. Is het dan niet het belangrijkst om kinderen zelf te laten kiezen tussen verschillende vormen van bewegen? Van moeten naar mogen: zelf kiezen = van binnenuit gemotiveerd zijn om dit te gaan doen. Daar bereiken wij veel meer mee dan kinderen te dwingen om te gaan sporten. Namelijk: plezier hebben in de beweegvorm die jij zelf hebt gekozen. 

We weten er veel over, als professionals. Allemaal onderzoeken en didactische principes; ze zitten in ons hoofd. En we proberen het allemaal toe te passen. Selecteren, voorbewerken, semantiseren, consolideren en controleren. Maar hoe beleeft een kind het leren van een (nieuwe) taal eigenlijk? 

Even een testje. Stel je voor: je bent 5 jaar gaat met je vader en moeder in Afrika wonen. De meester op school is lief en zingt alle liedjes heel duidelijk voor. Je krijgt er ook nog een woordbeeld bij, precies op het ritme van die prachtige Afrikaanse muziek. Probeer maar eens mee te zingen met dit filmpje. 

Je bent nog jong, dus je leert het snel. De melodie en het ritme zijn anders, maar wel te volgen. Na een week zing je het liedje al lekker mee. Maar weet je nu ook WAT je zingt? Om eerlijk te zijn: ik ben bijna 40 en begrijp nog steeds niet wat ik zing in het eerste liedje van het bovengenoemde filmpje. Omdat het nog losse klanken en woorden zijn en mij de betekenis volledig ontgaat. Ik heb het liedje dus geautomatiseerd en ken het van buiten. Maar nog niet van binnenuit.

Vanmorgen was ik bij zijn lezing in Amsterdam; actieve kinderen zijn blije kinderen. Met zijn welbekende zelfspot en grapjes, schetste hij de literatuur voor ons. Kinderen zouden veel moeten kunnen bewegen gedurende de dag, op school, op de opvang en thuis. Want, zo vervolgde hij zijn inleiding: investeren in beweging is investeren in de cognitieve ontwikkeling en in de opleidingsmogelijkheden van onze kinderen. Als kinderen opgroeien in een verrijkte omgeving, dan blijven lijf en brein gezond en blijven ze zichzelf uitdagen om de wereld te ontdekken. Zorg dus voor zo veel mogelijk uitdaging en ga fysieke dingen doen met kinderen. Bewegen, sporten, buiten spelen, wandelen, denksporten, musiceren en meer uitdagends.

Op school zitten kinderen te veel: het zou beter zijn als kinderen ook in de klas meer kunnen bewegen en spelen tijdens het leren. En natuurlijk tussendoor ook lekker twintig minuutjes naar buiten of een rondje rennen. 

Maar hoe staat de professor eigenlijk tegenover dansen? 

Je wilt meer muziek gebruiken tijdens het spelen, werken, bewegen en eten met jouw peuters en kleuters. Logisch, muziek is sfeerbepalend en doet veel met kinderen. (en met jezelf) In onze inspiratiegroep wordt vaak gevraagd: "Maar waar vind ik dan goede muziek?" 

Een terechte vraag. Het antwoord: overal! 

Kijk eens naar de kinderen met wie jij werkt. In een onbewaakt ogenblik waarin ze zelfstandig bezig zijn. Wat zie je dan? 

Ze zijn onbevangen, energiek, ze bewegen en spelen, ze praten het liefst de hele dag met elkaar en ze hebben veel plezier. Zo zijn ze gewoon. En zo leren ze ook. Dat kinderen voldoende kansen moeten krijgen om zich (onder andere) cognitief te ontwikkelen is een feit. Maar waarom moeten ze daar stil voor zitten en stil voor zijn? 

• Goed nieuws: Aan de cognitieve ontwikkeling kan ook bewegend en spelend gewerkt worden.  
• Beter nieuws: Steeds meer mensen weten dit en steeds meer voorscholen, kleuterscholen en basisscholen gaan bewegend leren. 
• Het beste nieuws: Onderzoeken tonen het aan, in de praktijk blijkt het goed te werken en de politiek is er ook mee aan de slag. 

In deze blog introduceer ik het zee spel: een beredeneerd praktijkvoorbeeld van bewegend leren voor de laatste weken van het seizoen. Zowel voor peuters, kleuters, middenbouw en bovenbouw. Daaronder staan verwerkingstips, de doelen waaraan we werken, hoe beweging alle ontwikkelingsgebieden tegelijk raakt en tot slot wat relevante onderzoeken. En ouderbetrokkenheid natuurlijk! 

Het Zee Spel

Bewegend Leren is ook Buiten Leren. Gisteren hebben onze cursisten 'Het Zee Spel' bedacht en ik deel het graag met je. Leuk voor de laatste weken van het seizoen: een schoolbreed project voor peuters, kleuters, middenbouw en bovenbouw. 

Benodigdheden peuters: 

1 Zee (douchegordijn) 
1 Strandbal

Benodigdheden kleuters en oudere kinderen: 
5 Zeeën (douchegordijn) 
5 Strandballen